Naar schatting ligt er voor 200 miljard dollar aan goud verborgen onder de dichtbegroeide jungles van Ghana. Alleen al vorig jaar werd er voor 5 miljard uit de grond gehaald door de goudzoekers die vanuit de hele wereld komen om hun geluk te beproeven. Het klinkt als een makkelijke manier om snel rijk te worden. Maar in Ghana is het goud delven zelf nog wel het makkelijkste werk.
Zo introduceert Discovery haar nieuwe show op de site. Ik zag een aflevering op zondagochtend en net zoals bij Gold Rush verbaas ik me over hoe de natuur wordt toegetakeld om een metaal te vinden waarvan de waarde en nut hem voornamelijk zit in het sieraad zijn.
Ik moet toegeven: ik zit in mijn joggingbroek vastgekluisterd aan de buis, want ik ben toch wel erg benieuwd of de Amerikaanse goudzoekers George en Scott goud gaan vinden. Ze zitten aan de grond, hebben per dag duizenden dollars aan kosten om alles draaiende te houden, terwijl ze nog niets hebben gevonden.
Met hun handen in het haar gaan ze op zoek naar een nieuwe plek om goud te vinden en komen in contact met een Afrikaanse goudzoeker. Daar zien ze hoe hij met succes te werk gaat en elke dag goud vindt. Bijzonder is dat op deze plek geen enkele machine gebruikt wordt. Alles wordt gedaan met de hand. Van het losmaken van de grond, wegscheppen van de aarde, zeven van de grond, tot het bekijken of er werkelijk goud in het gesteente zit, door de grond te mengen met de giftige stof kwik.
De Amerikanen geven tips aan de Afrikaan
Natuurlijk kan dit allemaal nog veel sneller en efficiënter en George en Scott doen hun kapitalistische thuisland dan ook eer aan, wanneer ze voorstellen aan de Ghanees om een machine te kopen die ervoor kan zorgen dat wat hij normaal in één dag doet, in één uur kan doen.
De Afrikaanse goudzoeker vindt nu zo’n 8 tot 10 gram goud per dag, wat hem zo’n 500 dollar per dag oplevert. Zo’n apparaat zou ervoor zorgen dat hij dit in een uur kan verdienen.
Prachtig toch, deze technologie? De mechanische weefgetouwen zorgden er in de 18e en 19e eeuw ook voor dat alles sneller konden. De 20ste-eeuwse industriële robots zorgen ervoor dat er minder mensen nodig waren voor hetzelfde werk. Die robots zetten zelf zo ongeveer hele auto’s in elkaar zonder dat er een mens aan te pas lijkt te komen. Zijn we met zijn allen niet fantastisch aan het vooruitgaan? Door in minder tijd meer geld te genereren? Is dat niet het toppunt van vooruitgang? Winst?
Ik vond het dan ook een absolute verademing dat de Ghanees antwoordde: “Dat is allemaal heel leuk en aardig (tenminste, zo zei hij het ongeveer), maar dat betekent dat ik mijn personeel niet meer nodig heb. Ja, ze werken keihard en het is afzien. Maar zo onderhouden ze hun familie. Ik zorg ervoor dat ze werk hebben. Ik wil helemaal niet zo’n machine, want dat betekent dat zij allemaal (en de goudzoeker wees naar zijn personeel dat op zo’n vijftien mannen en vrouwen leek neer te komen) zonder werk komen te zitten.”
Zo. Als de hele wereld zoals deze man zou denken en doen hadden we nu geen economische crisis, zouden we de economische crisis niet zo erg vinden en zouden we de crisis ook niet aan het oplossen zijn zoals nu gebeurt.
Technologische vooruitgang versus menselijke vooruitgang
Want als men spreekt over vooruitgang, dan is het vrijwel altijd technologische vooruitgang. Deze vooruitgang zorgt juist voor het tegenovergestelde als je kijkt naar menselijkheid. Massavernietigingswapens (kernwapens, de holocaust), massaproductie (slechte arbeidsomstandigheden, massaconsumptie), biotechnologie, gevaarlijke stoffen die niet meer af te breken zijn, vervuiling, enzovoorts.
[alert color=”gray”]Wist je dat toen de mechanische weefgetouwen aan het einde van de 18e eeuw uitgevonden werden, dit ook de uitvinding was van een allesverslindend monster? Mensen, kinderen (!) verloren allerlei ledematen, want het was gewoon levensgevaarlijk om met en tussen die machines te werken.[/alert]
Ik wil niet zeggen dat technologische vooruitgang per definitie slecht is. Of dat je alles zo inefficiënt mogelijk moet doen. Maar toen ik de Afrikaanse goudzoeker hoorde praten, dacht ik: Ja. Dit is precies wat er mis is met de Westerse wereld. Ik vraag me af wanneer we zijn gaan stoppen met deze manier van denken. Was het toen de Europese machthebbers de zee opgingen om andere landen te kolonialiseren? Toen slaven de economie gedwongen draaiende hielden in de zuidelijke staten van het 18e-eeuwse Amerika? Of vergat de mens zijn medemens al tijdens de uitbreiding van het Romeinse Rijk?
Economische crisis door te weinig groei
En de vraag die me al jarenlang bezighoudt: waarom spreken we van een economische crisis, als de economie minder is gegroeid dan het jaar ervoor? Blijkbaar is de economie wel gegroeid, maar moet de groei zelf ook nog groeien. Waar zijn we dan in godsnaam mee bezig, vraag ik me af. Waarom moeten we meer, meer, meer? En waarom denken we dat ‘meer’ de oplossing is voor een crisis die is ontstaan doordat mensen alleen maar meer en meer wilden?
We weten dat ons misbruik van de aarde niet eindeloos kan blijven groeien. We weten dat het helemaal fout gaat met je lichaam als je cellen ongecontroleerd gaan groeien. We weten dat te veel groei van het lichaam leidt tot obesitas met allerlei daar uit voortkomende ziektes. Bevolkingsgroei leidt tot een nog grotere belasting van de aarde.
Toch is ons land bezig om zoveel mogelijk te groeien. Jawel, meer mensen moeten een baan, anders gaan die werkloosheidscijfers natuurlijk niet omlaag. Maar hoe krijgen meer mensen een baan als tegelijkertijd alles goedkoper en efficiënter moet?
Wat als de Afrikaanse goudzoeker zich wel zou gedragen als een willekeurig Westers land?
Als we de Ghanese goudzoeker en zijn personeel vergelijken met ons land en haar inwoners, dan had de goudzoeker de apparaten wel gekocht, zodat er minder geld uitgegeven zou hoeven worden aan personeel (want, we willen natuurlijk steeds meer en meer geld binnenkrijgen) en meer winst oplevert. En het werkt! Wat de goudzoeker normaal in één dag verdiende, verdient hij nu in één uur.
Maar nu is een groot deel van zijn personeel werkloos geworden, want de machines hebben hun taken overgenomen. De personeelsleden die nog wel in dienst zijn, moeten nu meer belasting betalen, zodat de ontslagen werknemers een sociaal vangnet hebben. Maar omdat de inflatie stijgt, als gevolg van de toegenomen omzet van de goudmijn, kan iedereen minder kopen voor zijn salaris, dat al netto minder wordt, omdat er meer belasting wordt afgedragen.
Oplossing? Nog meer bezuinigen. Dan toch maar een machientje minder, denkt de goudzoeker. Kan het personeel dat die machine bedient ook naar huis, net zoals de rest. Maar toen bleek: een machine minder betekent ook minder inkomsten! En oja, niet geheel onbelangrijk: de goudzoeker heeft nog een schuld staan, want hij heeft zijn land nog niet helemaal afbetaald, en nu wordt die schuld alsmaar groter en groter, want hij kan die rente nu niet betalen.
“Hmmm”, denkt hij peinzend. “Misschien had ik die machines beter niet kunnen kopen. Er was toch niets mis met mijn bedrijf? Iedereen had werk, we verdienden geld. Waarom wilde ik eigenlijk nog meer geld verdienen? Het was toch eigenlijk goed zo?”
Comments
4 responses to “Waarom ons land door een Afrikaanse goudzoeker bestuurd moet worden”
Nee, he. Een foto van George en Scott. Is men hier nu net zo blind geworden als in de USA.
Die hele serie Jungle Gold is allemaal toneel spel samen met National Geographic.
Al die ongelukjes al die tegenvallers is ingestudeerd en gespeeld puur voor kijkcijfers.
Ik geloof de fabeltjeskrant nog eerder dan deze 2 acteurs.
Ja, helaas is de economie niet 1 bewust wezen. Zo hoeft maar 1 bedrijf maar wel een machine aan te kopen om zo zijn producten met de helft goedkoper te kunnen verkopen, en de gemiddelde Nederlander kennende, wordt er dan geen enkel product meer gekocht bij de concurrentie. Het principe van een economie waar de groei van moet groeien is eigenlijk een natuurlijk fenomeen. Voortgroeiend uit een overlevingsstrijd, net zoals het darwinisme. Dus eigenlijk denken wij Europeanen niets, het is pas wanneer we allerlei wetten toepassen om dit proces af te remmen, dat we invloed uitoefenen. Het is een proces waarin producten steeds efficiënter gemaakt worden, goedkoper worden, betaalbaar worden, nog goedkoper worden en vervolgens niet meer relevant zijn en vervangen worden door geavanceerdere producten die in de betaalbaarheidsfase komen. Inflatie, economische groei en dergelijke veroorzaken dit en vloeien hieruit voor.
Je moet de economie dus ook niet zien als iets wat westerse landen verzonnen hebben, maar meer als een beest dat wij hebben ontketent, en dat wij met (zeer veel moeite) in bedwang proberen te houden. (Van deze ontketening zijn wij Nederlanders trouwens trots de grondleggers, met het eerste bedrijf met aandeelhouders, google VOC).
Het punt hier is, dat je nooit meer terug kan gaan. Het feit dat deze Afrikaanse goudzoeker nog in business is komt enkel door het vertraagde effect van dit systeem omdat de infrastructuur in veel Afrikaanse landen (en zeker in Ghana) nog in zijn kinderschoenen staat en een bottleneck vormt. Maar binnenkort worden deze Afrikaanse goudzoekers er gewoon keihard uit geconcurreerd. Voornamelijk door de Chinezen (die met AK-47’s gewapende huurlingen gewoon land inpikken).
Wat de Chinezen momenteel met Afrika doen is sowieso wel een interessant gesprekspunt, gewoon totale wetteloosheid en wij Westerlingen laten dat gewoon onder ons neus gebeuren. Ik had toch minimaal verwacht dat wij net zo hard zouden meedoen ;).
Weer eens een interessant onderwerp, als we nu eens 10 Annemaries hadden, dan had je best een aardig maandblad kunnen uitbrengen ;)..
Denk je echt dat het een natuurlijk fenomeen is om steeds meer te willen groeien en dat die groei ook steeds groter moet worden?
Ik denk namelijk van niet. De mens ging toch vroeger niet naar eten zoeken om het vervolgens weer weg te gooien toch?
Ik geloof wel dat geld een middel is, dat er voor gezorgd heeft dat alles daar aan gemeten wordt. Dus inderdaad; de meeste mensen kopen liever een product voor één euro dan voor twee. Maar zonder geld was het niet een kwestie geweest van of het ene product 1 of 2 euro was. Dan was er maar één product.
Niet dat ik nu vind dat we van geld af moeten. Maar door alles in termen van geld te zien (uurloon, waarde van dingen), is dat de standaard geworden.
Economie zelf is een natuurlijk fenomeen, of de groei moet groeien hangt van de situatie af, hoe geglobaliseerd is je economie, hoeveel players zijn er?. Maar in een normale situatie waar men geen invloed uitoefent via regels (zuiver kapitalisme) zal een economie altijd de neiging hebben om logaritmisch te groeien.
Waarom? omdat je het jezelf niet kan permitteren diegene te zijn die niet naar een grotere groei toestreeft, indien je dat niet doet dan wordt je gewoon er uit geconcurreerd Want er is gewoon altijd 1 iemand die dat wel doet om het voordeel er uit te halen.
Waarom het vroeger nog zo rustig kon was omdat er toen een veel slechtere infrastructuur was, waardoor concurrenten die niet in de regio waren, “harder” moesten werken om te kunnen concurreren met een lokale onderneming. Waardoor de lokale onderneming zich toen nog kon concentreren op iets anders dan een prijzen oorlog.
Vandaag de dag is dat heel moeilijk, je kunt je als kleine onderneming enkel alleen maar onderscheiden door een ander product aan te bieden (lees zelfde product maar meer service). Maar ook op dat vlak gaan de grote bedrijven het steeds beter doen met alle mogelijkheden tot service via het internet door het eenvoudiger verzenden van pakketjes. De sterkste overleeft en de sterkste is degene die gaat voor de grootste groei.
Ik wil hier aan toevoegen dat ik het hier niet perse mee eens ben, maar het feit gewoon is dat het heel moeilijk is om je als onderneming hier niets vaan aan te trekken. Je wilt als onderneming tenslotte niet alleen je brood verdienen, maar ook vooral BLIJVEND je brood verdienen. Het feit dat zelfs familiebedrijven blijven groeien is niet omdat ze dat willen, maar omdat ze dat moeten. Grow or die.
De enige manier waarop we dit kunnen afremmen is door weer terug te gaan naar bijvoorbeeld zoiets als afzonderlijke stadstaten met heffingen voor producten buiten hun eigen regio’s. (en hiermee simuleren we eigenlijk de situatie die zich ongeveer voordoet in veel plaatsen van Afrika, de opgelegde heffing representeert dan de hogere kosten om je product buiten je eigen omgeving aan te bieden).
Anyway zo interpreteer ik het, van datgene wat ik weet van economie. Dat wil niet zeggen dat ik het niet eens met je ben, ik vind de situatie die jij schetst ook veel aantrekkelijker, maar de realiteit is gewoon wat gecompliceerder.