Ik zal het ook maar meteen zeggen: ik heb een gigantische hekel aan de Postcode Loterij. En niet omdat ze maar niet ophouden met mij brieven te sturen, zoals de laatste waarin met grote letters op de enveloppe stond dat er vorig jaar ruim 7000 mensen in mijn wijk een prijs hebben gewonnen, wat duidelijk een leugen moet zijn, want ons hele dorp bestaat uit zo’n 24.000 inwoners en telt wel meer dan een paar wijken. Ik stuur al zo’n jaar of vier de ongeopende post retour afzender, maar elke keer proberen ze iets nieuws. Het retouradres is al naar de achterkant van de enveloppe verplaatst, de letters worden steeds kleiner en lichter. Ja, soms moet ik echt even goed kijken of de brief in kwestie alweer afkomstig is van de postcodeloterij, maar elke keer blijkt dit inderdaad weer het geval.

Waarom mijn vijandigheid jegens de Postcode Loterij?

Maar goed, dat is dus niet de reden dat ik een hekel heb aan de Postcode Loterij. Waarom dan wel? Omdat je altijd meespeelt, zelfs als je niet mee wil doen. Want ook al speel ik niet mee, mijn postcode speelt wel mee, terwijl ik daar helemaal geen toestemming voor heb gegeven.

Wat je dan krijgt is de angst dat je postcode wel in de prijzen valt, maar jij geen lot hebt en dus helemaal niets hebt, terwijl je de kans had miljoenen te winnen. En dat is de gedachte die veel mensen volgens mij doet meedoen. Straks wint mijn postcode, maar dan heb ik geen lot! En dat wil je toch niet? Terwijl—als je besluit niet mee te doen met de staatsloterij—je nooit in de positie zal komen dat je had kunnen winnen als je maar een lot had gekocht.

Dat is waarom ik zo’n hekel aan de Postcode Loterij heb. Het maakt me niets uit als mijn hele straat bij een loterij in de prijzen valt, ik gun het iedereen van harte, maar dan wel omdat ze gewoon allemaal toevallig een winnend lot hebben. Niet omdat we allemaal hebben meegespeeld met onze postcode.

Rechtzaak

In 2007 bepaalde de rechtbank in Amsterdam dat de “Postcode Loterij niet verantwoordelijk is voor de ‘psychische schade’ die een vrouw uit Heusden zou hebben opgelopen doordat zij buiten de prijzen van de loterij viel.” (Nova) Zij had de Postcode Loterij niet alleen aangeklaagd vanwege de psychische schade die zij meende te zijn opgelopen, doordat zij niet mee mocht delen in de prijs van 13,9 miljoen, maar ook vanwege “het karakter” van de loterij. Zij gaf als een van de redenen de reden die ik ook net gaf: “Door als lotnummer postcodes te gebruiken, maakt de loterij . . . ongevraagd gebruik van de postcodes van de mensen die niet mee willen spelen.”

De rechtbank stelde haar in het ongelijk. En dat irriteert mij nog meer. Ik ben niet eens de baas over mijn eigen postcode. Ik wil niet meedoen, maar ik heb niets te zeggen: de Postcode Loterij bepaalt of mijn postcode wel of niet meedoet.

Veel van jullie, lieve lezers, zullen vast ook meedoen met de Postcode Loterij. Ik veroordeel jullie niet, ik beschuldig jullie ook  niet, maar het zijn wel de deelnemers die voor de macht van de Postcode Loterij zorgen. Als men niet meer mee zou spelen met de Postcode Loterij, vanwege het feit dat dit een loterij is die zich op postcodes baseert, zou de macht van de Postcode Loterij wegvallen.

“Ja maar, ik doe het voor de goede doelen.” Tuuuurlijk.

En begin alsjeblief niet over het feit dat de Postcode Loterij veel goede doelen steunt. Dat is niet de reden dat jij meedoet. Want jij hebt de Postcode Loterij helemaal niet nodig om goede doelen te steunen. Dat kan je gewoon zelf doen. En dan kan je ook nog kiezen welke doelen je wel en niet wil steunen.

Hier een paar suggesties: Wakker Dier, Amnesty International, Unicef, SOS Kinderdorpen, Save the Children, Reumafonds, Hartstichting, Warchild. Bovendien kan de Postcode Loterij ook gewoon goede doelen steunen zonder de lotnummers op basis van postcodes te kiezen. Voor goede doelen is het zelfs beter om individuele donateurs te hebben, omdat ze zo kunnen laten zien door hoeveel mensen zij gesteund worden, wat hun positie veel sterker maakt—tenminste, dat is mij verteld toen ik voor Amnesty International donateurwerver was.

Wist je dat 50% van de prijs van een lot naar 85 goede doelen gaat? Een lot kost €10,25 of €11,50 per maand. Jij steunt dus goede doelen voor €5,13 of €5,75 per maand. Je wil niet weten hoeveel mensen mij op straat hebben gezegd: “Ik steun al een heleboel goede doelen via de Postcode Loterij.” Sorry? Die goede doelen waar jij het over hebt, die steun je dus voor nog geen 7 cent per doel per maand! Heel nobel van je. Wake up.

Overigens kan je uiteraard altijd beter een paar euro per maand geven dan helemaal niets en het is prettig dat de Postcode Loterij die 50% aan goede doelen geeft in plaats van in eigen zak steekt, of bij de prijzenpot stopt. Maar toch. Om nou te zeggen dat je al aan meerdere doelen geeft?

Misschien ben je het wel helemaal niet eens met me, laat dat vooral in een reactie hieronder weten, want ik ben benieuwd naar jouw visie. Wellicht zie ik iets over het hoofd waar jij me op kan attenderen. Ben je het wel met me eens? Deel deze pagina dan op Twitter, Facebook, LinkedIn, etc., of reageer hieronder.